بازالت (به انگلیسی: Basalt) یک سنگ سخت و سیاه و دانه‌ریز آتشفشانی با کمتر از ۵۲ درصد سیلیس (SiO۲) است که به علت کمبود سیلیس سنگی قلیایی است.
سنگ بازالت، از گروه سنگ‌های آذرین (آذرین بیرونی) است که بازمانده فعالیت‌های آتشفشانی است و در ایران به وفور وجود دارد.۱ بازالت سنگی متراکم و سخت است که به رنگ‌های گوناگون در طبیعت یافت می‌شود. این سنگ بعد از گرانیت فراوانترین سنگ آذرین است.۲
سنگ بازالت به صورت کوپ و سنگ فرآوری‌شده در کف‌سازی پیاده‌روها، جدول خیابان‌ها و به‌صورت چرمی یا ساییده برای نمای ساختمان‌ها کاربرد دارد. کاربردهای دیگر آن به عنوان پشم سنگ و در فیزیوتراپی به‌جای تشک برقی است.۳
سنگ بازالت تمام‌بلورین، نیمه‌بلورین و گاهی شیشه‌ای است که دارای بافت آفانیتی می‌باشد.۴
کم بودن میزان سیلیس باعث می‌شود تا بازالت گرانروی کمی داشته‌باشد و به همین دلیل گدازه‌های بازالتی بر روی زمین می‌توانند سطحی تا حدود بیست کیلومتر را بپوشاند. فراوانترین کانی‌های سازندهٔ این سنگ عبارتند از الیوین، پیروکسن و پلاژیوکلاز.۵
سنگ بازالت همچنین در کره ماه به فراوانی یافت می‌شود. در زیر بیشتر سطح ماه، گدازه‌های بازالتی در جریان‌اند. پس از برخورد شهاب‌های کهن به سطح ماه به خاطر نازک شدن سطح، گدازه‌های بازالت به سطح راه یافت و بخش‌های عظیمی از رویه کره را پوشاند. این مناطق بازالتی و تیره‌رنگ کره ماه به نام دریاوارهای ماه شناخته می‌شوند.۶
الیاف بازالتی