خلاقیت کودکان نقش مهمی در آینده آنها خواهد داشت. کودکان خلاق راه حل های جدید برای مشکلات پیش رو پیدا می‌کنند. توجه داشته باشید استعداد تنها بخشی کوچک از خلاقیت است و تمرین، نظم‌بخشی و پرورش آن از اهمیت بیشتری برخوردار است. هر چه محیط زندگی کودک از تنوع بیشتری برخوردار باشد، امکان رشد خلاقیت در او بیشتر است. قطعاً پرورش خلاقیت کودکان برای شما مهم است.
حتما شما هم دوست دارید که استعداد کودک خودتان را کشف کنید. اصلا آیا می‌دانید کودک شما چه استعدادی دارد.خلاقیت بیش از آنکه ذاتی باشد مهارتی یاد گرفتنی است و والدین می‌توانند آموختن آن را تسهیل کنند. خلاقیت کودکان فواید زیادی برای ذهن، احساسات و حتی سلامت جسمی آنها دارد. به عنوان یک پدر و مادر یا معلّم شما می‌توانید کارهایی را برای پرورش خلاقیت و آموزش به کودکان و حفظ و رشد ذهن خلاق او انجام دهید. انسان وقتی متولد می‌شود، قادر است به هر سمت و سویی برود. اگر او را از همان کودکی در هر مسیری قرار دهید، تا پایان آن می‌رود. فرقی نمی‌کند، با قرار دادن او در مسیری که می‌خواهید، می‌توانید از آن یک مدیر، کارگر، دلال بورس، کماندوی ارتش و… بسازید. از آنجایی که انسان موجودی اجتماعی است، تمام تلاش خود را می‌کند تا با آن محیط سازگار شود تا بتواند بخشی از آن باشد.
راه های افزایش خلاقیت کودکان
1. نقاشی
نقاشی در کودکان یکی از مهمترین سرگرمی های دوران کودکی است. نقاشی کودکان چیزی بی محتوا یا بدون ارزش نیست. بلکه فعالیتی است که دارای ارزش محتوایی بسیاری بوده و از جنبه های مختلف هنری، بالینی و آموزشی قابل توجه و بررسی است.
بهترین روش همان آزاد گذاشتن قوای تخیل کودک است. هر آن چیزی که قدرت ذهن را محدود کند، خلاقیت را نیز محدود می‌کند.لازم است به خاطر داشته باشید، هرگز در نقاشی کودکان دست نبرید و آن ها را اصلاح نکنید. کودکان را به تقلید و کپی کردن تصاویر وادار نکنید. از نقاشی کودکان ایراد نگیرید و هرگز کودک را به دلیل نقاشی هایش تحقیر یا سرزنش نکنید. برای کارهای هنری کودک و نقاشی های او ارزش قائل شوید و بخشی از دیوار اتاقش را به این کار اختصاص دهید.
2. موسیقی
یکی دیگر از مهمترین کارهای افزایش خلاقیت کودکان استفاده از وسایل موسیقی است.موسیقی هایی که از روی برنامه و اصول ساخته شده باشند موجب بروز خلاقیت‌ها در دیگر هنرها می‌شوند.
موسیقی عاملی است که می‌تواند انسان را به شادی، غم و ترس سوق دهد، پس میان هنر، احساسات درونی و خلاقیت انسان‌ها ارتباطی نزدیک وجود دارد و از این دریچه می‌توان برای پرورش شخصیت اخلاقی و اجتماعی کودک کمک گرفت و با ایجاد اعتماد به نفس شخصیتی قدرتمند را به او ارائه دهد. زمانی که کودک با سازهای اسباب بازی خود صدا تولید می‌کند، آواز می‌خواند و شاد است، در واقع در حال بروز استعدادهای ذاتی خود است. شما با تحسین و تشویق او می‌توانید این ابتکارات را در ذهن او پرورش دهید.
3. فضای مناسب
منظور از فضا اول ایجاد محیطی برای رشد خلاقیت کودک ما است. یک مکان امن و راحت برای کثیف کاری کودکان در نظر بگیرید که کودکان بتوانند در آن از هر نوع وسیلۀ هنری استفاده کنند. کاغذ و مقوا، مدادشمعی، گچ، مارکر، چسب، برچسب، رنگ انگشتی و گِل رُس در اختیار کودک قرار دهید و اجازه دهید همۀ خلاقیتش را نشان بدهد. یک سفرۀ بزرگ برای آن ها پهن کنیم و اجازه دهیم با خیال راحت نقاشی بکشد یا می‌توانیم گوشه ای از دیوار را برای فرزندمان مقوا بزنیم و اجازه دهیم فقط در همان محل نقاشی دیواری بکشد.
4. تمام کردن کارهای نیمه کاره
یکی از تمرین های ایجاد تفکر خلاق در کودک این است که از او بخواهید چیزهای نیمه تمام را تمام کند.
برای تقویت خلاقیت کودکان قصه ها را از ابتدا تا انتها شروع به خواندن نکنید و بعد هم کتاب را ببندید. مثلا داستانی را تا نیمه بخوانید و از کودک بخواهید برای آن یک پایان بسازد. از کودکان بخواهید که اشیاء و کارهای نیمه تمام را تکمیل کنند. از کودکان تقاضا کنید تا جملات ناتمام و داستان های ناکامل، تصاویر و نقاشی های نیمه تمام و حتی اشیاء ناقص را کامل کنند. برای او اسباب بازی هایی بخرید که خودش بتواند آن ها را به یکدیگر وصل کند و با آن ها مدل های مختلف ایجاد کند.
5. آشپزی
آشپزی یکی از راه های تقویت خلاقیت کودکان است.
کودکان در سنین 5 تا 10 سال مشتاق و علاقه مند به آشپزی هستند ولی به تشویق و رهبری والدین خود نیاز دارند. روانشناسان به والدین توصیه می‌کنند هیچ گاه جلوی آشپزی کردن کودکان خود را نگیرید زیرا آشپزی کردن تمام استعدادها و توانایی های کودکان را تقویت و مهارت آنان را در برخورد با مسائل مختلف زندگی افزایش می‌دهد.اجازه دهید مواد را با هم ترکیب کنند و یا مواد دیگری را جایگزین کرده و نتیجه را امتحان کنند. مواد اختیاری یک ایدۀ دیگر برای تمرین و گسترش خلاقیت است.
مزایای زیادی در آشپزی با کودکان وجود دارد. کودکان با لمس کردن، مزه کردن، احساس کردن، بوییدن و گوش دادن یاد می‌گیرند. درگیر شدن در آشپزی به کودکان کمک می‌کند تا مهارت های حرکتی، هماهنگی دست، چشم و حتی مفاهیم اولیه ریاضی و علوم را توسعه دهند.
6. قانون تعیین نکنید
کودکان هنگام بازی اگر به حال خود گذاشته شوند معمولاً بسیار خلاق هستند. بچه‌هایی که آزادانه با هم بازی می‌کنند حتی می‌توانند بازی‌هایی با قوانین پیچیده خلق کنند و در صورت لزوم در این قوانین اصلاحاتی انجام دهند. بازی‌هایی که بدون دخالت بزرگسالان انجام می‌شود باعث رشد قدرت تشخیص اخلاقی کودکان می‌شود. محدودیت‌های بیرونی اعمال شده به کودکان، مانند مجبور کردن آنها برای رنگ‌آمیزی درون خطوط می‌تواند انعطاف‌پذیری تفکرشان را کاهش دهد. در یک مطالعه مشخص شد تنها با نمایش نحوۀ کنار هم قرار دادن اجزای یک مدل، روش‌های خلاقانه‌ای که به ذهن کودکان می‌رسد کاهش پیدا می‌کند.
7. قبول دوستان خیالی
در مراحل رشد کودک بسیار طبیعی و نرمال است که دوستان خیالی داشته باشد. این دوستان از قوّه تخیل بسیار قوی در کودکان نشئت می‌گیرد. این کودکان اصولاً رفتار اجتماعی بهتر و هراس اجتماعی کمتری دارند. در همین راستا، می‌توانید هنگامی که فرزند شما در حال بازی با دوستان خیالی خود است در جمع آن ها حضور داشته باشید. تا زمانی که رفتار بد یا اشتباهی از فرزند سر نزده است، او را همراهی کنید.
8. پاداش شکست
کودکانی که از شکست می‌ترسند کمتر به فکر خلاقیت هستند. پس باید در نظر بگیریم هرگز کودکمان را از شکست نترسانیم و به کودکمان یادآوری کنیم که شکست مقدمه موفقیت است.
اشتباهاتی را که اخیراً انجام داده‌اید با کودکان‌تان درمیان بگذارید تا بدانند اشتباه کردن عادی است.
9.نقش بازی ها
از آنجا که کودک حساس ترین مراحل رشد خلاقیت را در محیط خانه سپری می‌کند، محیط مناسب خانوادگی، شیوه و نگرش‌های صحیح فرزندپروری در رشد و شکوفایی خلاقیت سهم مهمی دارد. برای این که بتوانید خانواده را به راحتی دور هم جمع کنید، نیازمند رشد فردی هستید
خانواده باید به موضوع کلیدی نقش بازی در رشد خلاقیت کودکان بسیار توجه داشته باشند.
بازی بهترین شکل فعالیت طبیعی هر کودک محسوب می‌شود. در جریان بازی است که نیروهای ذهنی و جسمی کودک، یعنی: دقت، تخیل، نظم و ترتیب، چالاکی و غیره رشد می‌یابند.
هنگامی که کودکان بازی می‌کنند یاد می‌گیرند از فکرشان استفاده کنند. بازی به کودکان کمک می‌کند که احساس بهتری داشته باشند. یاد می‌گیرند که اعمال و حرکاتشان را کنترل کنند.
__والدین نباید تعیین کنندۀ نوع و شیوۀ بازی باشند. بلکه بهتر است شرایط سالم بازی را فراهم و خود به عنوان همبازی شرکت کنند و اجازه دهند تا با قدرت خلاقیت خود بازی را اداره کند.
با تشویق و تأیید رفتار کودک و فراهم آوردن زمینه های مساعد و تدارک بازی های دلخواه او، قدرت تخیل و خلاقیت کودک را تقویت کنید.__
10. نقش اسباب بازی ها
انتخاب اسباب‌بازی مناسب برای کودکان بسیار مهم است. دورۀ کودکی از مهمترین دوران یادگیری می‌باشد و اسباب‌بازی مناسب می‌تواند خلاقیت آنها را توسعه و امکان تجربه زندگی را برای او فراهم کند.
اسباب‌بازی‌ها در شکل دادن به تمایلات عاطفی و روانی کودکان نقش مهمی را ایفا می‌کنند.
اسباب‌بازی‌هایی که شکل و اندازۀ خاص ندارند و کودکان می‌توانند با سلیقۀ خودشان آنها را تغییر دهند؛ باعث رشد خلاقیت کودکان خواهند شد.
ساخت کاردستی‌های کاغذی به رشد خلاقیت کودک کمک خواهند کرد.
وسایلی مانند لِگو و مکعب‌های رنگی باعث مهارت بیشتر کودک در استفاده از دست‌هایش می‌باشد.
تعداد اسباب‌بازی می‌تواند برای کودک حواس‌پرتی ایجاد کند.
وقتی کودکان با اسباب‌بازی‌های زیادی روبرو شوند؛ فرصت کشف اسباب‌بازی‌ها را از دست می‌دهند و به طور طبیعی کمتر از آنها مراقبت شده و قدرشان را نخواهند دانست.
در حالی که اسباب‌بازی کمتر باعث می‌شود کودکان با تدبیر بیشتر وارد بازی شوند که نتیجه‌اش باعث رشد خلاقیت کودکان می‌شود.
11.پازل
پازل و بازی‌های فکری عامل ایجاد خلاقیت و تقویت تجسم فضایی است. ساخت پازل باعث افزایش تمرکز و تفکر، و خلاقیت می‌شود.
کودکی که با پازل بازی می‌کند با کنار هم چیدن قطعات آن، طرز استفاده از امکانات و فرصت ها را در زندگی می‌آموزد؛ رنگی بودن و بزرگ بودن قطعات پازل برای سنین کم امری مهم است که با افزایش سن کودک می‌توان تعداد قطعات را اضافه و بازی را سخت تر کرد.
12.در اختیار گذاشتن زمان کافی
ما برای اینکه کودک خلاق داشته باشیم باید زمان زیادی برایش بگذاریم، وارد دنیای کودکی فرزندمان شویم.
این کار ممکن است به ویژه برای والدین شاغل سخت باشد، اما کودکان نیاز به زمانبندی ساختار برای تجسم، ساختن، آزمون و اکتشاف دارند. حتی این وقت می‌تواند نیم ساعت بعد از شام، نقاشی کردن قبل از خواب و خواندن کتاب برای او یا اختصاص یک ساعت بازی تخیلی در روزهای تعطیل باشد. برنامه تان را بررسی کنید و از تخصیص یافتن وقت به کودکتان اطمینان حاصل کنید.
13.محدودیت در تماشای تلویزیون
ممکن است برای خانواده ها سخت باشد که زمان تماشای تلویزیون را کم کنند اما، می‌توانیم تلاش کنیم تا کودک مدت زمان کمتری پای تلویزیون بنشیند. به جای صرف زمان برای تلویزیون بهتر است این زمان صرف نقاشی، ساختن خانه از طریق خانه سازی ها یا انجام خمیر بازی شود.
تماشای تلویزیون مهارت‌های شناختی کودک شما را مختل می‌کند و زمان‌های حیاتی را که شما می‌توانید برای توسعه هوش فرزند خود استفاده کنید، از بین می‌برد.
|
