آیا تا به حال به این سوال فکر کرده اید که فواید بازی فکری برای کودکان چیست؟ حتما برای شما هم پیش آمده که وقتی به اسباب بازی فروشی سر می زنید
با عناوین متعدد بازی های فکری آموزشی مواجه شوید و شاید در مقابل توضیحات فروشنده با خودتان فکر کرده اید که اصلا چرا باید برای کودکان بازی فکری بخریم؟
با وجود اینکه این محصولات از نظر محتوای آموزشی بسیار متنوع هستند، اما باید دید که آیا بازی های فکری می توانند بر پیشرفت کودکان در زمینه های مختلف اثرگذار باشند؟

اثرات بازی های فکری بر رشد ذهنی کودک

1- تقویت قوای ذهنی با ایجاد هماهنگی بین چشم و دست
در سنین نوپایی کودکان نیازمند فعالیت هایی هستند که بتواند باعث ایجاد هماهنگی بین اعصاب و عضلات بدن شود.
تمام بازی هایی که باعث رشد حرکت و تقویت عضلات کودک می شود در دسته ی بازی های فکری مناسب آن سن قرار می گیرد.
خرید بازی فکری برای کودکان از همان سنین نوپایی می تواند کودک را در مسیر رشد منظم قرار دهد و کمک کند که والدین یک برنامه ی آموزشی مبتنی بر بازی را انتخاب کنند.

2- آموزش عمیق و ماندگار مفاهیم درسی به دانش آموزان
امروزه سیستم های برتر آموزشی دنیا به سمت آموزش مبتنی بر بازی حرکت کرده اند و مفاهیم درسی را با انواع ابزارهای کمک آموزشی به دانش آموزان می آموزند.
متاسفانه مدارس ما به دلیل تراکم زیاد دانش آموزان و عدم دانش صحیح در این امر، چندان موفق عمل نمی کنند
پس والدین بهتر است خودشان این خلا را با بازی های فکری و سرگرمی های آموزشی جبران کنند تا کودک از درس خواندن و آموزش لذت ببرد.

3- لذت بخش نمودن آموزش برای کودکان
یکی دیگر از فواید بازی های فکری این است که والدین با استفاده از بازی ها و سرگرمی های آموزشی می توانند
به راحتی مفاهیمی مانند شمارش، رنگ ها، جهت ها، اشکال هندسی را به کودکان خردسال بیاموزند.
این مفاهیم در طول بازی بارها و بارها تکرار می شوند و به راحتی در ذهن کودک نقش بسته و در خاطرش می مانند.

4- افزایش خلاقیت و نیروی تخیل در کودکان
بازی کردن با ابزارهای ساده نظیر آجره های لگو یا کیت هایی شامل قطعات ساختنی به همراه پیچ و مهره
به دلیل ایجاد فضایی باز و آزاد برای پیاده کردن تصورات ذهنی، نیروی تخیل کودکان را پرورش می دهد.
بازی های فکری ساختنی باعث می شوند کودکان بتوانند هر آنچه که در دنیای خیال می بینند را به راحتی به واقعیت تبدیل کنند.
به همین دلیل یکی از فواید بازی های فکری برای کودکان افزایش خلاقیت است
این قدرت خلاقیت در بزرگسالی می تواند زمینه ساز اختراعات و اکتشافات مهم و تاثیر گذاری باشد.



اهمیت بازی های فکری در رشد اجتماعی کودک

1- افزایش تعامل با همسالان و کاهش گوشه گیری
هرچه پیش می رود خانواده ها کم جمعیت تر می شوند یا جمع های کودکان خلوت تر و بی سر و صدا تر می گردد.
این موضوع باعث گوشه گیری کودکان شده و فرایند رشد اجتماعی آنان را کند می کند.
بازی های فکری به سبب تعاملی بودنشان باعث می شوند کودک در جمع های کوچک هم بتواند
راهی برای برقراری ارتباط با همسالان یا بزرگترها پیدا کند و رشد اجتماعی او را سریع تر می کند.
اهمیت بازی های فکری به خصوص در سنین نوجوانی بیشتر مشخص می شود چون در این سن
نوجوانان نیاز به تعامل سالم با والدین و همسالان دارند
بازی های فکری با استفاده از مکانیسم مشارکت و تخلیه هیجان می توانند این تعامل را به خوبی ایجاد کنند.

2- تقویت مهارت های اجتماعی از طریق بازی
اسباب بازی های فکری به دلیل قرار دادن کودکان در جمع، آزمون و خطا، تعامل با همسالان، مذاکره و روحیه تلاشگری را تقویت می کنند.
کودک در حین بازی، بارها شکست و پیروزی را تجربه می کند و از هر شکست چیزی می آموزد که در فرآیند کسب تجربه روحیه او را قوی می کند.
مسئولیت پذیری یکی دیگر از فواید بازی های فکری است که به واسطه انتخاب های کودکان در فرآیند بازی تبعاتی را به دنبال دارد
و باعث می شود کودک بیاموزد که در طی یک فرآیند هر نتیجه ای که حاصل می شود نتیجه انتخاب خود ما در آن مسیر است.

3- جایگزین مناسبی برای بازی های کامپیوتری
در دنیای امروز که با تسلط هرچه بیشتر فناوری های دیجیتال و زندگی الکترونیکی مواجه هستیم
کودکان هرچه بیشتر در این بازی ها غرق می شوند و زمان زیادی را به روابط غیرحقیقی در دنیای مجازی می پردازند.
این امر در درازمدت باعث عدم تمرکز، فرار از قرار گرفتن در محیط های اجتماعی حقیقی و گوشه گیری می شود.
بازی های فکری محیطی مساعد برای قرار گرفتن در جمع همسالان، یافتن اشتراکات و ارتباط های حقیقی و ملموس ایجاد می کند.

4- آموزش اصل همکاری و فعالیت های گروهی
بازی های فکری با ایجاد روحیه مشارکت و کارگروهی می توانند بهترین راه برای آموزش همکاری و در نظر گرفتن منافع جمعی به جای منافع شخصی باشند.
امروزه بازی های فکری مشارکتی بخش ویژه ای را در دنیای بازی های دسته جمعی به خودشان اختصاص داده اند و طرفداران بسیار دارند.
یکی از فواید بازی های فکری دسته جمعی ایجاد تعاملات مثبت و سازنده، تقویت روحیه همکاری و مشارکت جمعی و تبادل ایده ها و نظرات است.

تاثیرات روانی و خانوادگی بازی های فکری

1- تقویت اعتماد به نفس و خودباوری در کودکان
آنچه روحیه اعتماد به نفس کودک را تقویت می کند توانستن هاست.
والدین با انتخاب بازی های فکری مناسب سن کودک می توانند، توانایی های کودک را تقویت کرده باعث خودباوری در کودک شوند.
اهمیت این دسته بازی ها زمانی معلوم می شود که کودک در برخورد با مسائل مختلف زود نا امید نشده و به دنبال راهی برای حل آن مساله می گردد.
تکنیک حل مساله یکی از ویژگی های مهم بازی های فکری_آموزشی است که در بسیاری از موقعیت های زندگی می توانیم به کمک آن مسیر رسیدن به هدف را هموار کنیم.

2- افزایش همبستگی و تعاملات مثبت خانوادگی
نوع طراحی بسیاری از بازی های فکری طوری است که برای استفاده تمام اعضای خانواده مناسبند.
بازی های خانوادگی هم به اندازه کافی جذاب هستند که بزرگترها را هیجان زده کنند
و هم به اندازه کافی ساده و زود فهم هستند که کوچکترها بتوانند در آن مهارت یابند و برنده شوند.
با وجود بازی های کامپیوتری و تبلت و موبایل که همیشه در دست اعضای خانواده هستند، پیوستگی عاطفی روز به روز کمرنگ تر می شود.
به همین منظور بازی های فکری خانوادگی گزینه های خیلی خوبی برای نگه داشتن محبت و همبستگی اعضای خانواده در بستری شاد محسوب می شوند.

3- کاهش استرس و نگرانی های روزمره
طبق مطالعات صورت گرفته بازی های فکری با تاثیری که بر سیستم مغزی دارند، استرس را کاهش داده
به تعادل روانی کمک می کنند و باعث آرامش می شوند.
تصور بر این است که این سبک بازی ها امکان فرار از افکار آزاردهنده مداومی را که بر زندگی خیلی ها غالب شده است فراهم می کند
و از طریق فرآیندهای ذهنی که نیاز به تمرکز دارند انسان را از دنیای پر اضطراب دو رو بر رهایی می بخشد.